Przyjęta ustawa wdrożeniowa – coraz bliżej nowych działań POIR

Zapewnienie ram prawnych będących podstawą dla realizacji zapisów Umowy Partnerstwa to główny cel przygotowanej przez Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju ustawy o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014-2020 (tzw. ustawa wdrożeniowa). Dokument przyjęto 11 lipca 2014 r. podczas 71 posiedzenia Sejmu.

W związku ze zmianą unijnych aktów prawnych regulujących kwestie związane z wdrażaniem funduszy polityki spójności 2014-2020, zaistniała konieczność dostosowania prawa polskiego do odpowiednich regulacji UE oraz stworzenia mechanizmów umożliwiających realizację w Polsce polityki spójności.

Ustawa wprowadza mechanizmy koordynacji realizacji programów operacyjnych wspófinansowanych z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności oraz zasady wdrażania środków polityki spójności, określa podstawowe dokumenty oraz podmioty zaangażowane w ten proces, a także zadania i tryb współpracy między nimi.

Ustawa reguluje kwestie dotyczące: rozliczeń z Komisją Europejską i monitorowania efektów realizowanych projektów, kontroli, audytu, nieprawidłowości i korekt finansowych, pomocy publicznej, zasad wdrażania instrumentów zwrotnych, systemu wyboru projektów i procedury odwoławczej. Uwzględnia także nowe zasady realizacji polityki spójności 2014-2020 określone przepisami unijnymi, w tym:

  • przeniesienie z poziomu Komisji Europejskiej na poziom państwa członkowskiego kompetencji w zakresie oceny zgodności systemów zarządzania i kontroli programów z wymogami unijnym (proces desygnacji instytucji, którym powierzono funkcje w procesie realizacji programu);
  • wprowadzenie instrumentu Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych (ZIT);
  • modyfikację zasad funkcjonowania systemu teleinformatycznego wspierającego realizację programów operacyjnych.

Tekst ustawy przyjętej przez Sejm i przesłanej do Senatu: tutaj

Źródło: Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju

Dystrybucja 82,5 mld euro z funduszu spójności

W latach 2014-2020 Polska zainwestuje 82,5 mld euro z unijnej polityki spójności. 23 maja 2014 r. Komisja Europejska zatwierdziła Umowę Partnerstwa, najważniejszy dokument określający strategię inwestowania Funduszy Europejskich w nowej perspektywie. Obecnie trwają negocjacje krajowych i regionalnych programów operacyjnych.

Z budżetu polityki spójności na lata 2014-2020 Polska otrzyma 82,5 mld euro.

Na tę kwotę składają się:

  • ok. 76,9 mld euro dostępnych w programach operacyjnych, w tym ponad 252 mln euro na wsparcie bezrobotnej i nie uczącej się młodzieży,
  • ok. 700 mln euro dostępnych w programach Europejskiej Współpracy Terytorialnej,
  • 4,1 mld euro na projekty infrastrukturalne o znaczeniu europejskim w obszarze transportu, energetyki i technologii informacyjnych w ramach instrumentu „Łącząc Europę”,
  • ok. 473 mln euro z Europejskiego Funduszu Pomocy Najbardziej Potrzebującym (FEAD) na programy, które zapewnią żywność dla osób najbardziej potrzebujących oraz odzież i inne podstawowe artykuły osobom bezdomnym oraz dzieciom w trudnej sytuacji materialnej,
  • ok. 287 mln z zarządzanej przez KE, ogólnej puli przeznaczonej na pomoc techniczną,
  • ok 71 mln euro na działania innowacyjne związane z rozwojem obszarów miejskich.

Środki te będzie można zainwestować m.in. w badania naukowe i ich komercjalizację, kluczowe połączenia drogowe (autostrady, drogi ekspresowe), rozwój przedsiębiorczości, transport przyjazny środowisku (kolej, transport publiczny), cyfryzację kraju (szerokopasmowy dostęp do Internetu, e-usługi administracji) czy włączenie społeczne i aktywizację zawodową.

Ponadto podatek VAT w projektach dofinansowanych z Funduszy Europejskich będzie kosztem kwalifikowalnym, co oznacza utrzymanie możliwości jego refundacji. Poziom dofinansowania unijnego w wysokości 85 proc. (dla regionów mniej rozwiniętych) oraz 80 proc. dla Mazowsza.

 

Polska aktualnie negocjuje z Komisją Europejską kształt krajowych programów operacyjnych finansowanych ze środków polityki spójności. Rada Ministrów przyjęła je 8 stycznia 2014 r.

W latach 2014-2020 fundusze polityki spójności zainwestujemy poprzez 6 krajowych programów operacyjnych, w tym jeden ponadregionalny dla województw Polski Wschodniej (lubelskie, podkarpackie, podlaskie, świętokrzyskie, warmińsko-mazurskie). Umowa Partnerstwa jest dla nich punktem odniesienia. Programami krajowymi zarządzać będzie minister właściwy ds. rozwoju regionalnego. Krajowe programy operacyjne obecnie są w trakcie negocjacji z Komisją Europejską.

Podział środków unijnych na programy krajowe:

  • Program Infrastruktura i Środowisko – 27,41 mld euro
  • Program Inteligentny Rozwój – 8,61 mld euro
  • Program Polska Cyfrowa – 2,17 mld euro
  • Program Wiedza Edukacja Rozwój – 4,69 mld euro
  • Program Polska Wschodnia – 2 mld euro
  • Program Pomoc Techniczna – 700,12 mln euro

Źródło: Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju

Umowa Partnerstwa Polski zaakceptowana przez KE

Umowa Partnerstwa Polski została zaakceptowana 23 maja 2014 r. przez Komisję Europejską. Umowa Partnerstwa jest najważniejszym dokumentem określającym strategię inwestowania nowej puli Funduszy Europejskich w naszym kraju. Tym samym Polska jako jedno z pierwszych państw zakończyła negocjacje tego strategicznego dokumentu.

Z budżetu Unii Europejskiej na lata 2014-2020 Polska otrzyma 82,5 mld euro w ramach unijnej polityki spójności.

Szybsze niż zakładaliśmy zakończenie negocjacji Umowy Partnerstwa potwierdza nie tylko silną pozycję Polski w negocjacjach z Komisją Europejską, ale także nasze bardzo dobre przygotowanie merytoryczne. Możemy być dzisiaj dumni z tego, że jako jedni z pierwszych w Unii kończymy negocjacje dokumentu, który wyznacza ramy inwestowania Funduszy Europejskich w Polsce na kolejne siedem lat – powiedziała Elżbieta Bieńkowska, Wiceprezes Rady Ministrów, Minister Infrastruktury i Rozwoju.

Umowa partnerstwa zakłada, że fundusze zostaną zainwestowane w te obszary, które w największym stopniu przyczynią się do rozwoju Polski. Wśród nich: zwiększenie konkurencyjności gospodarki, poprawa spójności społecznej i terytorialnej kraju oraz podnoszenie sprawności i efektywności państwa.

Nominalnie wciąż najwięcej będziemy inwestować w infrastrukturę transportową (drogową i kolejową), ale największy wzrost wydatków dotyczyć będzie innowacyjności i wsparcia przedsiębiorców. Dzięki szerszej ofercie zwrotnych instrumentów finansowych (m.in. pożyczek, poręczeń) będzie można wesprzeć więcej projektów realizowanych przez małe i średnie przedsiębiorstwa.

Nadal finansowane będą inwestycje w ochronę środowiska i energetykę, także projekty m.in. z dziedziny kultury, zatrudnienia, edukacji czy przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu.

Samorządy województw będą zarządzać większą niż dotąd pulą europejskich pieniędzy. W latach 2007-2013 ok. 25 proc. wszystkich środków było wdrażanych przez samorządy, obecnie będzie to niemal 40 proc.

Nowy budżet to również inwestycje w miasta. Wsparcie otrzymają projekty związane z kompleksową rewitalizacją (w tym rewitalizacją społeczną), ekologicznym transportem miejskim, gospodarką niskoemisyjną. Ponadto, miasta wojewódzkie wraz z okalającymi je gminami będą realizować wspólne projekty, m.in. związane z dostępnością komunikacyjną.

Nowy budżet na lata 2014-2020 będzie wdrażany poprzez 6 programów krajowych, w tym jeden ponadregionalny dla województw Polski Wschodniej, a także 16 programów regionalnych.

Zaakceptowana Umowa Partnerstwa – źródło Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju.

Źródło: funduszeeuropejskie.gov.pl

Regionalne programy operacyjne POIR 2014-2020

Pierwszeństwo w dostępie do środków z nowego budżetu unijnego będą mieli przedsiębiorcy, którzy działają w branżach/dziedzinach wybranych przez poszczególne regiony jako inteligentne specjalizacje. Warto się z nimi zapoznać, ponieważ osoby, które zamierzają dopiero założyć działalność gospodarczą, właśnie nimi powinny się zainteresować, a przedsiębiorcy prowadzący już działalność mają jeszcze czas, by zmienić lub rozszerzyć działalność.

Wstępnie wybrany inteligentne specjalizacje (środki unijne na lata 2014-2020)

WOJEWÓDZTWO KWOTA NA DZIAŁANIA WSPIERANE BRANŻE
dolnośląskie 2 mld euro ICT, multimedia, biogospodarka, zdrowa żywność, medycyna i turystyka zdrowotna, przemysł maszynowy i metalowy, chemia, przemysł wydobywczy
kujawsko-pomorskie 1,7 mld euro ICT, multimedia, biogospodarka, zdrowa żywność, medycyna i turystyka zdrowotna, przemysł maszynowy, przemysły kreatywne, logistyka i inżynieria lądowa, tworzywa sztuczne
lubelskie 2,2 mld euro ICT, multimedia, biogospodarka, zdrowa żywność, medycyna i turystyka zdrowotna, energetyka (w tym OZE)
lubuskie 0,9 mld euro biogospodarka, zdrowa żywność, medycyna i turystyka zdrowotna, przemysł maszynowy i metalowy, przemysł drzewny i meblarski
łódzkie 2,3 mld euro ICT, multimedia, biogospodarka, zdrowa żywność, medycyna i turystyka zdrowotna, energetyka (w tym OZE), przemysł włókienniczy i wzornictwo, budownictwo
małopolskie 2,6 mld euro ICT, multimedia, biogospodarka, energetyka (w tym OZE)
mazowieckie 1,9 mld euro ICT, multimedia, biogospodarka, zdrowa żywność, usługi dla biznesu, wysoka jakość życia
opolskie 0,8 mld euro zdrowa żywność, przemysł maszynowy i metalowy, energetyka (w tym OZE), chemia i budownictwo
podkarpackie 1,9 mld euro ICT, multimedia, wysoka jakość życia, lotnictwo i kosmonautyka
podlaskie 1,1 mld euro biogospodarka, brama na Wschód
pomorskie 1,7 mld euro ICT, multimedia, biogospodarka, zdrowa żywność, medycyna i turystyka zdrowotna, energetyka (w tym OZE), przemysły kreatywne, usługi dla biznesu, logistyka i inżynieria wodna i lądowa, technologie offshore
śląskie 3,1 mld euro ICT, multimedia, medycyna i turystyka zdrowotna, przemysł maszynowy i metalowy
świętokrzyskie 1,2 mld euro zdrowa żywność, medycyna i turystyka zdrowotna, przemysł maszynowy i metalowy
warmińsko-mazurskie 1,6 mld euro zdrowa żywność, ekonomia wody, przemysł drzewny i meblarski
wielkopolskie 2,2 mld euro ICT, multimedia, produkcja żywności, procesy przemysłowe i transportowe
zachodniopomorskie 1,6 mld euro  biogospodarka, medycyna i turystyka zdrowotna, przemysł maszynowy i metalowy, usługi dla biznesu, logistyka i inżynieria wodna

Źródło: Dziennik Gazeta Prawna

Rozpoczęcie negocjacji Umowy Partnerstwa 2014-2020 z Komisją Europejską

5 marca 2014 r. rozpoczęły się negocjacje między Komisją Europejską, a polskim rządem, których celem jest wypracowanie sposobu jak najlepszego zainwestowania środków europejskich na latach 2014-2020. Otwarcie negocjacji następuje po przekazaniu przez Polskę 10 stycznia 2014 r. projektu Umowy Partnerstwa, która jest strategicznym dokumentem całościowo obejmującym zagadnienia związane z Funduszami Europejskimi.

Środki unijne, które oprócz polityki spójności wspierają także rybołówstwo i rolnictwo, są podstawą średnio i długookresowej strategii rozwoju Polski. Ich rolą jest zwiększenie poziomu inwestycji na rzecz zwiększenia wzrostu gospodarczego i tworzenia nowych miejsc pracy oraz podniesienia poziomu konkurencyjności polskich regionów.

Celem Komisji Europejskiej jest przyjęcie wszystkich umów partnerstwa i programów operacyjnych na lata 2014-2020 przedłożonych przez państwa członkowskie przed końcem swojej obecnej kadencji. Dokumenty te muszą odzwierciedlać główne elementy nowej polityki spójności, takie jak: koncentracja tematyczna, orientacja na rezultaty oraz strategiczne uwarunkowanie inwestycji.

Na Polskę w ramach polityki spójności przypada 82,5 mld euro w latach 2014-2020, co czyni ją zdecydowanie największym beneficjentem tej polityki w całej UE.

Johannes Hahn, komisarz UE ds. polityki regionalnej:

„Cieszę się, że to Polska jest pierwszym krajem, który oficjalnie rozpoczął negocjacje z Komisją i jako pierwszy przedstawił nam swoją strategię, zapisaną w projekcie Umowy Partnerstwa w ramach naszej nowej, zreformowanej polityki spójności. Reforma tej polityki oznacza fundamentalną zmianę, zwrot w kierunku wspierania realnej gospodarki, innowacji i trwałego wzrostu. Dla Polski będzie to oznaczać uzyskanie przewagi konkurencyjnej w nowych obszarach, między innymi lepsze powiazanie badań naukowych z możliwościami praktycznego zastosowania ich z biznesie, wspieranie innowacji w celu tworzenia trwałych miejsc pracy oraz inwestycje w efektywność energetyczną i zrównoważony transport. W ciągu najbliższych tygodni powinno nam się udać uzgodnić strategie, która będzie dobrze służyć Polsce przez następne 10 lat. Mam nadzieje, że wkrótce rozpoczną się negocjacje z pozostałymi państwami członkowskimi i że konstruktywny dialog Komisji z Polską będzie wzorem dla innych. Trzeba jednak pamiętać, że troska o jakość tych ustaleń, o jakość strategii musi brać górę nad chęcią jak najszybszego zakończenia negocjacji, zarówno w fazie przygotowania, jak i bezpośrednich rozmów.”

Wicepremier Elżbieta Bieńkowska:

„Pragnę podziękować komisarzowi Hahnowi za osobiste zaangażowanie, które umożliwiło rozpoczęcie dzisiaj negocjacji ze stroną polską. Chcę podkreślić, że te rozmowy stanowią dla polskiego rządu najwyższy priorytet. Polska po raz drugi jest największym beneficjentem Funduszy Europejskich, w ramach których na samą tylko politykę spójności otrzymała 82,5 mld euro. Naszą ambicją jest utrzymanie pozycji lidera w inteligentnym i zrównoważonym inwestowaniu tych środków. Udowodniliśmy już w trakcie poprzedniej perspektywy budżetowej, że potrafimy z powodzeniem inwestować europejskie fundusze tak, by przekładało się to na korzyści nie tylko dla Polski, ale także dla płatników netto do unijnego budżetu. Chcemy nadal czerpać z tych doświadczeń przy inwestowaniu obecnie przyznanych nam środków. Jesteśmy zdeterminowani by rozpocząć wdrażanie nowych programów operacyjnych jeszcze w tym roku, w którym przypada 10-lecie członkostwa Polski w Unii Europejskiej.”

Źródło: funduszeeuropejskie.gov.pl

Komisja Europejska przedstawiła optymistyczne prognozy PKB dla Polski

Wzrost polskiego PKB w 2014 r. wyniesie 2,9 proc., a w 2015 r. 3,1 proc. – szacuje Komisja Europejska w prognozach gospodarczych. To poprawa względem prognoz KE z listopada ubiegłego roku. Deficyt wg metodologii ESA95 ma natomiast w 2015 r. wynieść 2,9 procent.

W listopadzie ub. r. Komisja Europejska przewidywała, że polski PKB wzrośnie w 2014 r. o 2,5 proc., a w 2015 r. o 2,9 proc. „Po wyraźnym spowolnieniu w latach 2012-2013, aktywność gospodarcza w Polsce poprawiła się pod koniec ubiegłego roku, gdy popyt zewnętrzny i nastroje w gospodarce wzrosły. Należy się spodziewać, że popyt wewnętrzny wyprzedzi eksport netto jako główny motor wzrostu gospodarczego, podczas gdy bezrobocie spada i inflacja jest pod kontrolą” – czytamy w części prognoz poświęconej Polsce.

Jak podawał w styczniu Główny Urząd Statystyczny polski Produkt Krajowy Brutto wzrósł w 2013 roku o 1,6 proc. Przygotowując budżet na 2014 r., Ministerstwo Finansów założyło, że PKB wzrośnie o 2,5 proc., ale szef resortu finansów Mateusz Szczurek wskazywał, że możliwe jest osiągnięcie wskaźnika w wysokości 2,9 proc., jak prognozuje Narodowy Bank Polski. Jeśli chodzi o inflację mierzoną wskaźnikiem HICP, to – jak prognozuje KE – wyniesie ona w tym roku 1,4 proc. i wzrośnie w przyszłym roku do 2 proc. Dane do inflacji HICP pochodzą z wydatków budżetów gospodarstw domowych oraz z rachunków narodowych.

Bezrobocie liczone metodologią unijną, różną od stosowanej przez GUS, ma wynieść w tym roku 10,3 proc., a w przyszłym roku 10,1 proc. To poprawa względem prognoz jesiennych.
Według KE, w 2014 r. polski sektor finansów publicznych odnotuje nadwyżkę rzędu 5 proc. PKB (w efekcie reformy emerytalnej), a w 2015 r. Polska odnotuje deficyt w wys. 2,9 proc. PKB wg metodologii ESA95.

W listopadzie ub.r. Komisja Europejska szacowała, że w 2014 roku sektor finansów publicznych w Polsce w efekcie reformy emerytalnej odnotuje nadwyżkę na poziomie 4,6 proc. PKB, a w 2015 r. deficyt osiągnie 3,3 proc. PKB. Na 2013 r. KE prognozowała wówczas deficyt rzędu 4,8 proc. PKB; teraz wskazuje 4,4 proc. PKB.

Zdaniem KE, sytuacja fiskalna Polski powinna się stopniowa polepszać. Komisja wskazuje, że bez zaliczania transferu aktywów OFE jako przychodów do budżetu, deficyt Polski w 2014 r. wyniósłby 3,8 proc. Takie zaliczanie jest możliwe według metodologii ESA95, ale nie będzie możliwe według nowej metodologii ESA2010, która wchodzi w życie jesienią.

Komisja zauważa też jednak działania Polski na rzecz obniżania deficytu, takie jak wzrost akcyzy, częściowe zamrożenie płac w sektorze publicznym i stopniowe podnoszenie wieku emerytalnego.
Także w 2015 r., bez uwzględniania regularnych transferów aktywów związanych z odwróceniem reformy emerytalnej, deficyt ma wynieść 3,5 proc. – wskazuje KE. Komisja szacuje spadek deficytu strukturalnego Polski do 2,4 proc. PKB w 2015 r. z 2,9 proc. w 2014 r.

Jeśli chodzi o relację długu publicznego do PKB, to Komisja przewiduje, że wyniesie ona 50,3 proc. w 2014 r. oraz 51 proc. w 2015 r. Tu Komisja zastrzega, że szacunki wiążą się z dużą niepewnością ze względu na denominowanie długu w obcej walucie i wahania kursów.

Pod koniec ubiegłego roku Polsce przyznano w ramach procedury nadmiernego deficytu dodatkowy rok na jego zbicie poniżej dopuszczalnego poziomu 3 proc. PKB. I tak, zgodnie z rekomendacjami, Polska ma zbić deficyt do 2,8 proc. PKB w 2015 r. W tym roku cel deficytu to 4,8 proc. PKB, a na przyszły rok – 3,9 proc. PKB, wyłączając efekt reformy emerytalnej.

Źródło: forbes.pl